3 Dấu Hiệu Nguy Hiểm Khi Vận Hành Nồi Hơi – Bạn Có Đang Bỏ Qua?

Bạn đã bao giờ tự hỏi: "Liệu nồi hơi - lò hơi trong nhà máy có đang vận hành an toàn?" 3 dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi dưới đây đã góp phần gây ra hàng trăm vụ nổ nghiêm trọng trong nhiều năm qua. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết sớm, kiểm tra nhanh chỉ với 3 thao tác.

Vì sao cần quan tâm đến dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi?

Hậu quả nghiêm trọng khi bỏ qua dấu hiệu bất thường trong quá trình vận hành nồi hơi

Nồi hơi công nghiệp là một trong những thiết bị chịu áp lực cao có nguy cơ gây tai nạn nghiêm trọng nếu không được kiểm soát đúng cách. Tuy nhiên, do đã quá quen thuộc với quy trình làm việc hàng ngày, nhiều người vận hành nồi hơi thường bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm, dẫn đến sự cố không đáng có.

Theo thống kê từ các trạm kiểm định an toàn lao động, hơn 60% sự cố nổ nồi hơi đều bắt nguồn từ việc không phát hiện kịp thời các dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi — như van an toàn bị kẹt, cảm biến mức nước không hoạt động, hay cáu cặn tích tụ quá mức.

Việc chủ động nhận diện sớm những dấu hiệu bất thường không chỉ giúp ngăn chặn nguy cơ nổ lò, mà còn đảm bảo an toàn cho người lao động, kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm thiểu tổn thất sản xuất.

Dấu hiệu 1: Van an toàn không hoạt động – Mối nguy tiềm ẩn bị xem nhẹ

Van an toàn là bộ phận bảo vệ bắt buộc trong hệ thống nồi hơi

Trong mọi hệ thống nồi hơi công nghiệp, van an toàn là thiết bị bảo vệ bắt buộc, hoạt động như tuyến phòng thủ cuối cùng khi áp suất bên trong vượt quá ngưỡng cho phép.

Khi van bị kẹt, không phản ứng, hoặc xả hơi liên tục không ngắt, đó chính là dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi dễ bị bỏ qua nhất – nhưng lại gây hậu quả nghiêm trọng nhất.

Cách nhận biết nhanh:

• Khi áp suất đạt trên 80% ngưỡng cài đặt, tiến hành giật tay van an toàn.

• Nếu không thấy hơi xì, hoặc van xì liên tục không ngắt sau khi thả tay, thì van đã mất chức năng xả áp.

Tác hại tiềm ẩn:

• Áp suất không được kiểm soát kịp thời sẽ dẫn đến quá áp cục bộ, làm nổ đường ống, vỡ lò hoặc nứt thân áp lực.

• Trong trường hợp xấu nhất, nồi hơi mất toàn bộ khả năng tự bảo vệ, trở thành thiết bị nguy cơ cao, đe dọa trực tiếp đến an toàn vận hành và tính mạng con người.

Lưu ý: Van an toàn cần được kiểm tra hàng ca theo quy trình chuẩn kỹ thuật, không được phép vận hành nếu nghi ngờ thiết bị này hoạt động sai.

Dấu hiệu 2: Thiếu hệ thống cảnh báo cạn nước

Mất nước trong nồi hơi là một trong những nguyên nhân phổ biến và nguy hiểm nhất gây ra sự cố nổ đột ngột. Khi nồi hoạt động trong trạng thái không còn nước, nhiệt độ tăng đột biến sẽ làm ống chịu áp lực bị nung đỏ, giòn và nứt. Khi bơm nước lại, sự chênh lệch nhiệt độ lớn có thể khiến các ống này vỡ tung.

Đây là dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi mà nhiều người dễ bỏ qua – đặc biệt nếu hệ thống cảnh báo cạn nước không hoạt động đúng cách.

Cấu hình hệ thống cảnh báo chuẩn bao gồm:

• Ống thủy tối để quan sát trực tiếp mức nước.

• Cọc dò hoặc cảm biến phao để nhận biết mực nước thực tế.

• Van xả đáy dùng để kiểm tra tính chính xác của tín hiệu.

• Còi, đèn cảnh báo và bơm tự động, kích hoạt khi mực nước xuống dưới ngưỡng an toàn.

Ống thủy tối là thiết bị không thể thiếu để theo dõi mực nước vận hành trong nồi hơi công nghiệp. Cảm biến phao giúp phát hiện khi mức nước xuống thấp để kích hoạt còi và bơm cấp nước. Mỗi ca làm việc nên mở van xả đáy để kiểm tra tín hiệu hiển thị mức nước có chính xác hay không.

Hệ thống cảnh báo bằng âm thanh và ánh sáng giúp phát hiện sớm tình trạng cạn nước trong nồi hơi. Bơm tự động cần đảm bảo hoạt động kịp thời để ngăn ngừa sự cố cạn nước đột ngột trong vận hành nồi.

Lưu ý quan trọng: Nếu một trong bốn thành phần trên bị thiếu hoặc không hoạt động, thì nguy cơ mất nước không kiểm soát là rất cao – đây chính là một trong những tác nhân hàng đầu gây nổ nồi hơi.
 

Dấu hiệu 3: Bỏ qua thao tác xả đáy hàng ngày

Trong quá trình vận hành, nước cấp vào nồi hơi luôn tồn tại các tạp chất hòa tan như ion canxi, magie, dù đã xử lý. Khi nhiệt độ tăng cao, chúng sẽ lắng xuống và hình thành cáu cặn đáy nồi.

Việc không xả đáy định kỳ chính là một dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng nếu bị bỏ qua trong thời gian dài.

Rủi ro nếu không xả đáy:

• Giảm hiệu suất truyền nhiệt, gây mất cân bằng áp suất nhiệt.

• Tăng tiêu hao nhiên liệu, chi phí vận hành đội lên rõ rệt.

• Gây ra hiện tượng phù đáy nồi, nứt thép tại vùng chịu áp.

Khuyến nghị kỹ thuật:

• Thực hiện xả đáy 1–2 lần mỗi ca, mỗi lần mở van từ 10–30 giây.

• Trong quá trình xả, nếu không có nước xì ra hoặc nước xì quá yếu, cần nghi ngờ nghẹt van xả và tiến hành kiểm tra ngay.

Lưu ý quan trọng: Cáu cặn không chỉ gây tốn nhiên liệu mà còn tạo áp suất ảo bên trong nồi hơi. Khi áp suất thực không được cảm biến phát hiện đúng, hệ thống sẽ không kịp phản ứng nếu xảy ra sự cố. Đây là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn gây nổ lò hơi mà nhiều đơn vị vận hành thường chủ quan bỏ qua.

Hướng dẫn đồng bộ kiểm tra nhanh mỗi ca

Đừng bỏ qua những dấu hiệu nhỏ – hãy hành động trước khi quá muộn:

Qua quá trình xử lý hàng trăm sự cố trong thực tế, DIVI nhận thấy phần lớn các tai nạn liên quan đến nồi hơi đều có thể phòng tránh được – nếu người vận hành chú ý đến các dấu hiệu nguy hiểm khi vận hành nồi hơi ngay từ đầu.

Chúng tôi đã chứng kiến nhiều nhà xưởng bị thiệt hại nặng vì chỉ bỏ qua thao tác kiểm tra van an toàn, hoặc không xả đáy hàng ngày, hay lắp đặt hệ thống cảnh báo cạn nước không đầy đủ.

Đừng đợi đến khi nồi hơi phát nổ, gây hỏng thiết bị, thiệt hại tài sản hoặc ảnh hưởng đến an toàn tính mạng.

DIVI cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong công tác kiểm tra, huấn luyện và vận hành nồi hơi an toàn.
Liên hệ ngay với đội kỹ thuật của chúng tôi để:

• Được tư vấn quy trình vận hành chuẩn hóa

• Hướng dẫn kiểm tra các thiết bị bảo vệ nồi hơi đúng cách

• Cập nhật các giải pháp phòng ngừa sự cố từ gốc

Hãy hành động sớm – vì một hệ thống nồi hơi an toàn, tiết kiệm và bền vững cho doanh nghiệp của bạn.

Kết luận:

Nếu nồi hơi của bạn đang vận hành mà:

• Không kiểm tra van an toàn mỗi ca,

• Không có hệ thống cảnh báo cạn nước đầy đủ,

• Và không được xả đáy hàng ngày…

Thì bạn đang đứng trước một thiết bị không khác gì một quả bom nổ chậm.

DIVI đã tận mắt xử lý hàng loạt vụ nổ lò, cháy hệ thống, rò rỉ áp lực cao chỉ vì những lỗi sơ đẳng. Vì vậy, chúng tôi tha thiết khuyên bạn:
Đừng xem thường những bước kiểm tra nhỏ – vì chính chúng mới là yếu tố bảo vệ lớn nhất cho nhà máy và người lao động.

Nếu bạn thấy nội dung này hữu ích, hãy chia sẻ ngay cho đội ngũ vận hành của mình, hoặc bất kỳ ai đang sử dụng nồi hơi, để cùng nhau xây dựng hệ thống vận hành an toàn hơn – tiết kiệm hơn – và hiệu quả hơn.

Bài viết liên quan:

Lò Hơi Bị Chửa: Nguyên Nhân, Cách Xử Lý và Giải Pháp Phòng Ngừa Toàn Diện

Cát Trong Lò Hơi Tầng Sôi: Tầm Quan Trọng và Chức Năng

Vận Hành Nồi Hơi (Lò Hơi ) An Toàn: Hướng Dẫn Toàn Diện

Video tham khảo thêm:

Các sản phẩm nồi hơi của Tập đoàn DIVI:

Nồi hơi tầng sôi đốt sinh khối

Nồi hơi đốt dầu Diesel

Nồi dầu tải nhiệt tầng sôi đốt biomass