Xử lý khói thải nồi hơi không chỉ là mối quan tâm của doanh nghiệp sản xuất mà còn là thách thức lớn đối với môi trường và sức khỏe của cộng đồng. Và bạn biết không, xử lý khói thải đúng cách chính là chiếc chìa khóa để chúng ta vừa có thể tuân thủ luật pháp, vừa bảo vệ được hành tinh này cho các thế hệ mai sau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về ba vấn đề cốt lõi trong quá trình xử lý khói thải nồi hơi: xử lý khí CO, thu hồi tro bui, và giảm thiểu khí SOx. Cùng Divi Group bắt đầu nhé!
Khói thải nồi hơi là một phần không tránh khỏi của quá trình đốt cháy nhiên liệu trong các nhà máy công nghiệp. Khi bạn nghe về "khói thải", có lẽ hình dung ngay đến những đám khói đen đặc sệt, phải không ? Khi bạn nghe về "khói thải", có lẽ hình dung ngay đến những khói đen đạc sệt, phải không? Nhưng thực tế thì, những gì chúng ta cần quan tâm hơn cả chính là những thành phần ẩn chứa bên trong luồng khói đó. Đặc biệt, xử lý khói thải không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn trách nhiệm với cộng đồng môi trường xung quanh.
Các bạn có biết không, thành phần chính của khói thải nồi hơi bao gồm CO ( carbon monoxide), SOx( sulfur oxides ), và tro bụi. Đây đều là những chất có thể gây hại nếu không được xử lý đúng cách. Và chính vì vậy, việc xử lý khói thải nồi hơi hiệu quả là bước rất quan trọng để đảm bảo rằng chúng ta đang làm mọi điều có thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Nếu như bạn đã từng thắc mắc tại sao cần quan tâm đến xử lý khói thải, thì câu trả lời đơn giản là bảo vệ chính mình và mọi người xung quanh. Các nhà máy sản xuất đều phải tuân thủ các quy định môi trường xung quanh. Các nhà máy sản xuất đều phải tuân thủ các quy định môi trường hiện hành, trong đó có yêu cầu bắt buộc về việc xử lý khói thải trước khi thải ra môi trường. Không tuân thủ những quy định này không chỉ dẫn đến những hình phạt nặng nề mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng.
Ví dụ nhé, nếu khói thải nồi hơi không được xử lý đúng cách, những chất độc hại như CO và SOx có thể phát tán ra môi trường, gây ra các vấn đề về hô hấp và suy giảm chất lượng không khí. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và người già, những người có hệ hô hấp yếu. Vì vậy, không chỉ là tuân thủ pháp luật, xử lý khói thải còn là một hành động vì sức khỏe cộng đồng và tương lai bền vững.
Nói về xử lý khói thải nồi hơi, chúng ta cần hiểu rõ rằng, không phải chỉ có một loại khí độc duy nhất. Thực ra, khói thải nồi hơi thường chứa ba loại khí thải phổ biến mà chúng ta phải đặc biệt chú ý đến: CO, SOx, và tro bụi.
CO, hay carbon monoxide, là một khí cực kỳ độc hại, được hình thành từ quá trình đốt cháy không hoàn toàn của nhiên liệu. CO có thể gây chết người nếu hít phải trong một thời gian dài, bởi nó ngăn cản oxy đến các tế bào và mô trong cơ thể.
Tro bụi phát tán là ngoài môi trường là những hạt vật chất rất nhỏ, phát sinh từ quá trình đốt cháy nhiên liệu. Mặc dù không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng tro bụi có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, gây ra các bệnh về hô hấp và tim mạch. Chính vì vậy, việc xử lý khói thải nồi hơi cần phải đảm bảo rằng các thành phần này được kiểm soát và giảm thiểu một cách tối đa.
SOx là một nhóm các hợp chất lưu huỳnh, bao gồm SO2 (sulfur dioxide) và SO3 (sulfur trioxide). Khi thải ra môi trường, SOx có thể gây ra hiện tượng mưa axit, làm ô nhiễm nguồn nước và đất, cũng như ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái và sức khỏe con người.
Khí CO (carbon monoxide) là một sản phẩm phụ của quá trình cháy không hoàn toàn nhiên liệu. Khi quá trình cháy không nhận đủ lượng oxy cần thiết, thay vì tạo ra CO2 (carbon dioxide), nhiên liệu sẽ tạo ra CO. CO là một khí độc, không màu, không mùi, và rất nguy hiểm nếu không được xử lý trước khi thải ra môi trường. Xử lý khí CO là một trong những bước quan trọng trong quy trình xử lý khói thải nồi hơi để đảm bảo an toàn cho môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Sự hình thành của khí CO trong khói thải nồi hơi phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:
Để nồi hơi đảm bảo tiêu chuẩn của môi trường việc sử dụng nhiên liệu không bị tưới nước, không dính nước mưa đó là yếu tố rất là quan trọng, nhiên liệu có độ ẩm càng thấp thì quá trình cháy diễn ra càng hiệu quả, nhiên liệu sẽ cháy kiệt hơn và sự hình thành khí CO sẽ ít đi. Do đó chúng ta phải tìm mọi cách để giảm độ ẩm của nhiên liệu xuống càng thấp, càng có lợi và bảo vệ môi trường.
Giúp tối ưu được quá trình xử lý khói thải nồi hơi là cấp nhiên liệu phù hợp với phụ tải sử dụng, hệ thống cấp nhiên liệu và quạt cấp oxi, phải được điều khiển tuyến tính theo tính hiệu áp suất trong nồi hơi, khi áp suất nồi hơi tăng lên hệ thống cấp liệu, cấp nhiên liệu và quạt cấp Oxi sẽ giảm xuống. Ngược lại khi áp suất nồi hơi giảm xuống thì hệ thống sẽ tăng cường cấp nhiên liệu và Oxi vào trong buồng đốt. Việc này sẽ giúp cho nhiên liệu và Oxi luôn luôn được cấp vừa đủ trong buồng đốt theo nhu cầu sử dụng của nhà máy. Nồi hơi sẽ hoạt động liên tục, giảm sự hình thành khí CO trong khói thải.
Vấn đề thứ ba mà mình muốn chia sẻ với các bạn liên quan đến việc điều chỉnh lượng oxy trong quá trình đốt nhiên liệu. Đây là một yếu tố quan trọng trong xử lý khói thải. Các bạn có biết không, việc cân bằng đúng lượng oxy không chỉ giúp giảm thiểu khí CO trong khói thải mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến màu sắc của khói. Quá trình cháy mà thiếu oxy sẽ tạo ra khói đen và gia tăng lượng CO trong khói thải. Ngược lại, nếu thừa oxy, khói sẽ có màu trắng đục, mà dù có vẻ vô hại, nó vẫn có thể chứa lượng CO dư thừa.
Vậy làm thế nào để căn chỉnh lượng oxy một cách hiệu quả? Có hai cách phổ biến:
Thứ nhất, sử dụng các thiết bị cảm biến hoặc máy đo để xác định tỷ lệ oxy và CO trong khói thải. Dựa vào các chỉ số này, bạn có thể điều chỉnh quạt cấp gió và hệ thống cấp nhiên liệu sao cho phù hợp với từng loại nhiên liệu được sử dụng. Khi nhiên liệu thay đổi, chế độ vận hành cũng cần được điều chỉnh theo.
Thứ hai, là cách truyền thống hơn: quan sát màu khói. Nếu khói có màu đen, nghĩa là quá trình cháy đang thiếu oxy, cần tăng quạt cấp gió. Ngược lại, nếu khói trắng đục, tức là quá trình cháy dư oxy, cần giảm lượng gió cấp vào.
Ở Việt Nam, nếu nguồn nhiên liệu đầu vào không ổn định, việc xử lý khói thải nồi hơi để đáp ứng tiêu chuẩn môi trường sẽ khó khăn hơn. Do đó, việc đảm bảo chất lượng nhiên liệu đầu vào là rất quan trọng để kiểm soát tốt khói thải.
Nhiệt độ cháy cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng trong quá trình xử lý khói thải. Để triệt tiêu hoàn toàn sự hình thành khí CO, nhiệt độ tại tâm cháy của nhiên liệu phải duy trì trên 800 độ C. Đối với các loại nhiên liệu có độ ẩm cao, việc duy trì nhiệt độ này là một thách thức lớn, đặc biệt nếu buồng đốt không được thiết kế phù hợp.
Trong thực tế, khi sử dụng nhiên liệu có độ ẩm cao, không gian cháy thường được xây gạch hoàn toàn để đảm bảo nhiên liệu cháy kiệt trước khi trao đổi nhiệt trong nồi hơi. Thiết kế buồng đốt với lớp gạch dày giúp duy trì nhiệt độ cao, vượt trên 800 độ C, đảm bảo quá trình xử lý khói thải diễn ra hiệu quả và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường.
Vậy là chúng ta đã đi qua một vòng vấn đề liên quan đến khí CO và các yếu tố ảnh hưởng đến xử lý khói thải nồi hơi. Bây giờ, hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về những phương pháp xử lý khác để đảm bảo môi trường xung quanh chúng ta luôn trong lành nhé!
Vấn đề thứ hai là thu hồi tro bụi trong quá trình xử lý khói thải nồi hơi. Để ngăn chặn sự phát tán bụi ra môi trường, một hệ thống thu hồi tro bụi hiệu quả là điều cần thiết. Nếu không xử lý, tro bụi sẽ gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Hiện nay, có nhiều phương pháp thu hồi tro bụi phổ biến tại Việt Nam mà mình sẽ chia sẻ ngay sau đây.
Cyclon lọc bụi là phương pháp đầu tiên mà mình muốn giới thiệu. Nó hoạt động bằng cách sử dụng lực ly tâm để tách bụi ra khỏi khói thải. Trên kênh của DIVI, mình đã có một video chi tiết về cách thiết kế và tính toán hệ thống Cyclon lọc bụi, các bạn có thể xem để hiểu rõ hơn.
Cyclon lọc bụi có hai loại chính:
Tuy nhiên, Cyclon chỉ hiệu quả với các hạt bụi có kích thước lớn hơn 10 micromet. Đối với tro bụi, cần phải sử dụng các phương pháp khác để thu hồi triệt để hơn.
Phương pháp thứ hai là lọc bụi túi vải, hoạt động dựa trên nguyên lý lọc khí qua các túi vải. Khi khói thải đi qua, các hạt bụi sẽ bị giữ lại, chỉ cho khí sạch đi qua. Hệ thống này có hiệu suất thu hồi gần như tuyệt đối và giúp khói thải hầu như không có màu. Tuy nhiên, lọc bụi túi vải đòi hỏi diện tích lớn, chi phí đầu tư và bảo trì cao.
Cuối cùng là hệ thống thu hồi bụi bằng nước, trong đó nước được phun vào dòng khói để thu hồi tro bụi. Phương pháp này có ưu điểm là tiết kiệm diện tích và hiệu suất lọc bụi tốt. Tuy nhiên, nó có một số nhược điểm:
Ngoài ra, còn có phương pháp lọc bụi tĩnh điện nhưng chi phí đầu tư rất cao, phù hợp với các nồi hơi công suất lớn, không kinh tế đối với nồi hơi công nghiệp nhỏ nên mình không đề cập sâu ở đây.
Trong thực tế, việc xử lý khói thải nồi hơi hiệu quả thường đòi hỏi sự kết hợp giữa các phương pháp thu hồi bụi khác nhau. Tùy vào điều kiện thực tế như vị trí địa lý, khả năng tài chính, và yêu cầu môi trường của từng doanh nghiệp mà chọn phương pháp phù hợp.
Ví dụ, các công ty nằm trong khu vực dân cư hoặc có tiêu chuẩn sản xuất cao thường sử dụng kết hợp Cyclon lọc bụi chùm với bộ lọc bụi túi vải. Còn các công ty nằm trong khu công nghiệp có thể chọn kết hợp giữa Cyclon lọc bụi chùm và hệ thống thu hồi bằng nước để đạt hiệu quả xử lý khói thải tối ưu.
Chúng ta đã hoàn thành phần về thu hồi tro bụi, bây giờ mình sẽ chuyển sang phần cuối cùng, đó là xử lý khí SOx.
Vấn đề về thu hồi tro bụi, giờ chúng ta sẽ chuyển sang vấn đề cuối cùng: Xử lý khí SOx.
Khí SOx thường xuất hiện trong xử lý khói thải nồi hơi khi sử dụng các nhiên liệu chứa nhiều lưu huỳnh, như dầu FO (dầu Mazut), than đá, hay dầu từ vỏ điều, lốp cao su tái chế. Khí SOx gồm hai thành phần chính là SO2 và SO3. Việc xử lý khí SOx thực ra khá đơn giản. Chúng ta sử dụng tháp phun nước chứa dung dịch kiềm như nước vôi bột hoặc NaOH. Khi tiếp xúc với SOx, dung dịch này sẽ tạo ra các chất kết tủa, lắng đọng dưới đáy tháp phun hoặc bể lắng. Sau đó, các chất này sẽ được thu gom và xử lý.
Điều thú vị là tháp xử lý khí SOx thường kết hợp luôn với hệ thống thu hồi bụi bằng nước mà chúng ta đã nói đến trước đó, giúp tối ưu hóa quá trình xử lý khói thải nồi hơi một cách toàn diện.
Để giảm khí CO hiệu quả, cần đảm bảo quá trình cháy trong nồi hơi diễn ra hoàn toàn. Điều này có thể đạt được bằng cách sử dụng các công nghệ hiện đại để điều chỉnh lượng oxy và nhiệt độ cháy phù hợp. Ngoài ra, việc sử dụng hệ thống giám sát và điều khiển tự động cũng giúp tối ưu hóa quá trình cháy, giảm thiểu sự hình thành CO.
Cyclon và lọc bụi túi vải là hai giải pháp thu hồi bụi phổ biến và hiệu quả trong nồi hơi công nghiệp. Cyclon phù hợp cho các nhà máy yêu cầu thu hồi bụi hiệu suất cao nhưng chi phí đầu tư thấp. Trong khi đó, lọc bụi túi vải có hiệu suất gần như tuyệt đối và phù hợp với những nơi yêu cầu chất lượng khí thải cao.
Rửa khí bằng nước là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để xử lý khí SOx. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào điều kiện của từng nhà máy, các phương pháp khác như rửa khô hoặc công nghệ kết hợp cũng có thể được sử dụng để đạt được kết quả tốt nhất.
Phương pháp rửa khí bằng nước tiêu tốn lượng lớn nước và tạo ra chất thải lỏng cần được quản lý cẩn thận. Ngoài ra, quá trình này có thể tạo ra hơi nước trong khí thải, gây ra hiện tượng khói trắng, điều này có thể làm cho chất lượng khí thải bị hiểu nhầm.
Việc xử lý khí CO trong các nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch đòi hỏi các giải pháp toàn diện như cải tiến quá trình đốt cháy, sử dụng hệ thống giám sát oxy và áp dụng các công nghệ xử lý sau đốt như thiết bị oxy hóa xúc tác.
Công nghệ kết hợp trong xử lý khói thải là việc sử dụng đồng thời nhiều phương pháp xử lý khác nhau để đạt được hiệu suất tối đa. Điều này có thể bao gồm sự kết hợp của các phương pháp rửa khí bằng nước, lọc bụi và sử dụng chất hấp thụ khô, tùy thuộc vào loại khí thải cần xử lý và yêu cầu cụ thể của từng nhà máy.
Trong bài viết này, chúng ta đã cùng nhau thảo luận về ba vấn đề cốt lõi trong việc xử lý khói thải nồi hơi để đảm bảo tiêu chuẩn môi trường. Xử lý khói thải nồi hơi không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là trách nhiệm với môi trường và sức khỏe cộng đồng. Bằng cách lựa chọn các công nghệ và phương pháp phù hợp, các doanh nghiệp có thể đảm bảo rằng họ không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn hiện hành mà còn góp phần bảo vệ hành tinh của chúng ta.
Mr Hieu 0942 488 818