Cạn Nước Lò Hơi: Nguyên Nhân, Hậu Quả Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Bạn có biết sự cố nguy hiểm nhất khi vận hành nồi hơi là gì? Đó chính là cạn nước lò hơi (nồi hơi) – nguyên nhân hàng đầu gây hư hỏng thiết bị và có thể dẫn đến cháy nổ. Vậy làm thế nào để nhận biết sớm và xử lý đúng cách? Hãy cùng tìm hiểu ngay!

Giới Thiệu Sự Cố Cạn Nước Lò Hơi ( Nồi Hơi )

1. Tầm quan trọng của việc duy trì mức nước ổn định trong lò hơi

Nếu tình trạng cạn nước nồi hơi không được xử lý kịp thời, nó có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như hỏng hóc thiết bị, gián đoạn sản xuất hoặc thậm chí nguy cơ cháy nổ. Vì vậy, việc kiểm soát mức nước ổn định là vô cùng quan trọng để duy trì hiệu suất tối ưu và đảm bảo an toàn vận hành.

✅ Duy trì hiệu suất tối ưu – Hệ thống trao đổi nhiệt hoạt động hiệu quả khi mức nước luôn ổn định.
✅ Bảo vệ thiết bị – Ngăn chặn hiện tượng quá nhiệt, cháy ống lửa và nứt ống sinh hơi.
✅ Đảm bảo an toàn vận hành – Tránh nguy cơ nổ lò, rò rỉ áp suất và hư hỏng nghiêm trọng.
✅ Giảm chi phí bảo trì – Hệ thống ít gặp sự cố hơn khi duy trì mức nước đúng quy chuẩn.

2. Hậu quả tiềm ẩn của việc cạn nước lò hơi

Cạn nước lò hơi là một trong những sự cố nghiêm trọng nhất, có thể gây ra thiệt hại lớn về thiết bị, kinh tế và cả tính mạng con người. Khi nước trong lò hơi không đủ để hấp thụ nhiệt từ quá trình đốt nhiên liệu, nhiệt độ các bộ phận kim loại tăng cao quá mức, khiến chúng biến dạng, nứt hoặc thậm chí phát nổ.

Hậu quả nguy hiểm của tình trạng cạn nước lò hơi

• Quá nhiệt và cháy nổ: Các ống sinh hơi không có nước để làm mát, tiếp tục bị gia nhiệt ở nhiệt độ cao, dễ gây ra nổ lò nếu đột ngột bổ sung nước lạnh.
• Hư hỏng thiết bị nghiêm trọng: Bơm cấp nước, van an toàn, ống sinh hơi có thể bị cong vênh, nứt hoặc hỏng hoàn toàn, khiến hệ thống lò hơi mất khả năng hoạt động.
• Tổn thất kinh tế lớn: Khi lò hơi dừng đột ngột, toàn bộ dây chuyền sản xuất bị gián đoạn, doanh nghiệp có thể mất hàng chục triệu đồng mỗi giờ do đình trệ sản xuất.
• Nguy hiểm đến tính mạng con người: Khi lò hơi phát nổ, hơi nước và kim loại nóng có thể gây bỏng nặng, thậm chí tử vong cho nhân viên vận hành.

Trong trường hợp cạn nước cấp 2, nồi hơi sẽ tạm dừng ở chế độ tự động và chỉ có thể hoạt động lại khi chuyển sang chế độ tay hoặc có sự xác nhận của người quản lý thông qua hệ thống bảo mật. Đây là cấp độ nguy hiểm nhất trong vận hành lò hơi, bởi các ống trao đổi nhiệt không được ngâm trong nước nhưng vẫn tiếp tục bị gia nhiệt, dẫn đến nguy cơ quá nhiệt và phá hủy cấu trúc kim loại bên trong nồi hơi.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về mức độ nguy hiểm của sự cố này, hãy tham khảo bài viết "Nổ nồi hơi - Các nguyên nhân nổ nồi hơi" của DIVI. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các nguyên nhân phổ biến gây nổ nồi hơi và các biện pháp phòng tránh hiệu quả.
 

 

Nguyên nhân gây cạn nước lò hơi

Cạn nước nồi hơi ( lò hơi ) là sự cố nguy hiểm có thể dẫn đến quá nhiệt, hư hỏng thiết bị và thậm chí nổ lò hơi nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Hiểu rõ các nguyên nhân gây ra tình trạng này giúp doanh nghiệp chủ động phòng ngừa, giảm rủi ro vận hành và đảm bảo an toàn sản xuất. Dưới đây là 5 nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng cạn nước nồi hơi.

1. Lỗi vận hành gây cạn nước lò hơi

2. Hệ thống báo mức nước bị hỏng

3. Bơm cấp nước hoặc đường ống cấp gặp sự cố

4. Chất lượng nước không đạt tiêu chuẩn

5. Tải hơi thay đổi đột ngột

Khi nhu cầu sử dụng hơi tăng nhanh trong thời gian ngắn, hệ thống cấp nước có thể không đáp ứng kịp, dẫn đến mức nước trong nồi hơi giảm nhanh chóng. Điều này thường xảy ra trong các trường hợp:

• Dây chuyền sản xuất thay đổi công suất đột ngột mà không có sự điều chỉnh hợp lý trong hệ thống cấp nước.
• Vận hành không đồng bộ giữa hệ thống cấp nước và tiêu thụ hơi, khiến nước bị rút khỏi nồi hơi với tốc độ nhanh hơn so với tốc độ bù nước.

Khi mức nước giảm quá nhanh mà không được phát hiện kịp thời, hệ thống có thể rơi vào tình trạng cạn nước nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ hỏng hóc và cháy nổ.

Cạn nước nồi hơi có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ lỗi vận hành, hỏng hóc kỹ thuật đến các yếu tố khách quan như chất lượng nước hoặc sự thay đổi tải hơi. Để đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành, doanh nghiệp cần:

• Đào tạo nhân viên vận hành đúng quy trình, kiểm tra mức nước thường xuyên.
• Bảo trì định kỳ hệ thống cảm biến, bơm cấp nước và đường ống.
• Sử dụng nước đạt tiêu chuẩn để ngăn ngừa cáu cặn và tắc nghẽn.
• Giám sát tải hơi và điều chỉnh hệ thống cấp nước phù hợp.

Nhận diện sớm và khắc phục nhanh các vấn đề liên quan đến cạn nước nồi hơi sẽ giúp doanh nghiệp tránh được những sự cố nghiêm trọng, bảo vệ thiết bị, tiết kiệm chi phí bảo trì và đảm bảo an toàn trong vận hành.

Hậu quả nghiêm trọng khi nồi hơi bị cạn nước

Cạn nước nồi hơi không chỉ là một lỗi vận hành nhỏ mà còn tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng, có thể dẫn đến hỏng hóc thiết bị, gián đoạn sản xuất và nguy cơ cháy nổ. Khi nước trong lò hơi không đủ để hấp thụ nhiệt, nhiệt độ bề mặt sinh hơi tăng nhanh, gây ra hiện tượng quá nhiệt, làm biến dạng hoặc nứt các bộ phận chịu áp lực. Nếu bổ sung nước đột ngột vào lúc này, sự chênh lệch nhiệt độ lớn có thể gây nổ lò ngay tức khắc.

1. Hậu quả nghiêm trọng khi nồi hơi bị cạn nước - Áp suất tăng đột ngột

2. Hậu quả nghiêm trọng khi nồi hơi bị cạn nước - Hư hỏng nghiêm trọng thiết bị

3. Gián đoạn sản xuất và tổn thất kinh tế lớn

• Khi nồi hơi phải dừng hoạt động đột ngột, toàn bộ dây chuyền sản xuất sẽ bị ảnh hưởng.
• Doanh nghiệp có thể mất hàng chục triệu đồng mỗi giờ do chi phí khắc phục sự cố, sửa chữa thiết bị và gián đoạn sản xuất.
• Việc sửa chữa hoặc thay thế nồi hơi mới có thể tốn kém và mất nhiều thời gian.

4. Nguy hiểm đến tính mạng con người

Cạn nước nồi hơi có thể gây ra tai nạn nghiêm trọng, đặc biệt là khi hệ thống bị nổ do áp suất quá cao. Hơi nước và kim loại nóng có thể gây bỏng nặng, nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng của nhân viên vận hành.

Để tránh những hậu quả trên, việc hiểu rõ nguyên nhân và có biện pháp xử lý kịp thời là vô cùng quan trọng.
 

Cách xử lý khi nồi hơi bị cạn nước

xử lý nồi hơi cạn nước bằng cách dừng ngay việc cấp nhiệtBước 1: Dừng ngay việc cấp nhiệt

Ngay khi phát hiện nồi hơi bị cạn nước, việc đầu tiên cần làm là tắt toàn bộ hệ thống cấp nhiệt để ngăn chặn nguy cơ tăng áp suất và quá nhiệt.

• Đối với nồi hơi đốt nhiên liệu rắn (than, sinh khối), cần cào bỏ nhiên liệu ra khỏi buồng đốt để giảm nhiệt độ nhanh chóng.
• Đối với nồi hơi đốt dầu, đốt ga, chỉ cần tắt phần cấp nhiên liệu của đầu đốt để dừng quá trình gia nhiệt.

Bước 2: Xả hơi để giảm áp suất nồi hơi 

Bước 3: Kiểm tra nguyên nhân gây cạn nước

Sau khi giảm áp suất, cần tiến hành kiểm tra toàn bộ hệ thống để xác định nguyên nhân cạn nước:

• Kiểm tra kính thủy sáng để đánh giá mức nước thực tế trong nồi hơi.
• Kiểm tra hệ thống cảm biến mực nước xem có hoạt động chính xác không.
• Kiểm tra bơm cấp nước để phát hiện tình trạng cháy bơm hoặc tắc nghẽn đường ống.
• Mở van xả khí ở bơm để loại bỏ không khí bị kẹt, giúp bơm hoạt động hiệu quả hơn.
• Kiểm tra rò rỉ ở hệ thống đường ống, bộ hâm nước, các van cấp nước.

Khi áp suất trong nồi hơi đã về 0, có thể bật quạt hút để làm nguội lò hơi nhanh hơn. Tuyệt đối không xịt nước vào lò hơi để làm nguội, vì điều này có thể làm biến dạng hoặc nứt ống sinh hơi do chênh lệch nhiệt độ quá lớn.

Bước 4: Bổ sung cấp nước theo quy trình an toàn

Chỉ khi đã xác định được nguyên nhân cạn nước và khắc phục xong sự cố, mới tiến hành cấp nước vào nồi hơi:

• Chỉ bơm nước bằng chế độ tay để kiểm soát mức nước chính xác.
• Quan sát kính thủy sáng, khi mức nước đạt đến ngưỡng an toàn mới chuyển sang bước tiếp theo.
• Nếu hệ thống yêu cầu sự cho phép của người quản lý, cần tuân thủ quy trình trước khi tiếp tục vận hành.

Bước 5: Khởi động lại nồi hơi theo quy trình chuẩn

Sau khi bổ sung nước thành công, cần kiểm tra kỹ mức nước, áp suất và toàn bộ hệ thống trước khi khởi động lại nồi hơi. Quy trình chuẩn gồm:

• Đảm bảo mức nước đạt ngưỡng an toàn, không quá thấp hoặc quá cao để tránh ảnh hưởng đến hiệu suất vận hành.
• Kiểm tra áp suất trong nồi hơi trước khi cấp nhiệt trở lại để đảm bảo không có hiện tượng áp suất đột ngột gia tăng.
• Bật hệ thống gia nhiệt từng bước, tăng nhiệt độ từ từ để tránh sốc nhiệt, không tăng công suất đột ngột.
• Theo dõi hệ thống trong 30-60 phút đầu tiên để phát hiện bất kỳ bất thường nào, đảm bảo mọi thiết bị hoạt động ổn định.

Nếu thực hiện đúng trình tự xử lý, rủi ro nổ nồi hơi do cạn nước nồi hơi sẽ được loại bỏ hoàn toàn.

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về quy trình khởi động nồi hơi một cách an toàn tuyệt đối, hãy tham khảo bài viết "3 Bước để khởi động hệ thống nồi hơi an toàn tuyệt đối" của DIVI. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững các bước quan trọng, tránh sai sót trong vận hành và đảm bảo nồi hơi hoạt động hiệu quả, an toàn ngay từ giai đoạn khởi động.

Cách phòng tránh sự cố cạn nước nồi hơi

Phòng ngừa luôn là giải pháp tối ưu để đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành. Dưới đây là những biện pháp giúp ngăn chặn tình trạng cạn nước nồi hơi:

1. Kiểm tra hệ thống báo mức nước định kỳ

• Cảm biến mức nước, kính thủy sáng cần được kiểm tra mỗi ca vận hành để đảm bảo hoạt động chính xác.
• Kiểm tra và vệ sinh các van cấp nước, van an toàn để tránh kẹt hoặc rò rỉ nước.

2. Bảo trì hệ thống cấp nước

• Vệ sinh bơm, đường ống, bộ lọc và van cấp nước thường xuyên để tránh tắc nghẽn do cáu cặn.
• Kiểm tra bộ hâm nước và đường ống dẫn, tránh rò rỉ làm thất thoát nước.

3. Ghi chép mức nước hàng ngày

• Theo dõi và ghi nhận dữ liệu mực nước, áp suất, phát hiện bất thường sớm để có biện pháp khắc phục kịp thời.

4. Đào tạo nhân viên vận hành

• Nhân viên cần được hướng dẫn cách nhận biết dấu hiệu cạn nước, kiểm tra hệ thống định kỳ và thực hiện xử lý đúng quy trình.
• Tổ chức đào tạo định kỳ về cách vận hành an toàn và các biện pháp phòng tránh sự cố.

Kết Luận

Cạn nước lò hơi (nồi hơi) là một trong những sự cố nghiêm trọng, có thể gây ra hỏng hóc thiết bị, gián đoạn sản xuất và thậm chí là nguy cơ cháy nổ. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện đúng quy trình xử lý sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo an toàn vận hành và tối ưu hiệu suất của hệ thống lò hơi.

Để ngăn chặn tình trạng cạn nước lò hơi (nồi hơi), doanh nghiệp cần:

• Thực hiện kiểm tra hệ thống cấp nước và cảm biến định kỳ, đảm bảo các thiết bị hoạt động chính xác.
• Duy trì quy trình bảo dưỡng bơm, đường ống và bộ phận trao đổi nhiệt để tránh cáu cặn gây tắc nghẽn.
• Giám sát mức nước thường xuyên và đào tạo nhân viên vận hành về quy trình xử lý sự cố an toàn.
• Tuân thủ quy trình khởi động nồi hơi đúng kỹ thuật, tránh bổ sung nước đột ngột khi lò hơi đang quá nhiệt.

Nếu bạn cần tư vấn chuyên sâu về vận hành và bảo trì nồi hơi, hãy liên hệ ngay để được hỗ trợ! Hãy chủ động phòng tránh sự cố cạn nước lò hơi (nồi hơi) để bảo vệ hệ thống, tối ưu chi phí vận hành và đảm bảo an toàn lao động.

Bài viết liên quan:

Video tham khảo thêm:

Các sản phẩm nồi hơi của Tập đoàn DIVI: